Amasya’nın Suluova ilçesinde genç çiftçi Sergen Doğan, patates fiyatları karşısında adeta isyan bayrağını çekti. Hasadını yaptığı 8 ton patatesin kilosuna yalnızca 5 lira teklif edilince, emeğinin karşılığını alamayacağını düşünen Doğan, tarlasından topladığı mahsulü halka ücretsiz dağıttı. Üstelik bu büyük jest sadece 8 dakikada tamamlandı.
Yıllardır çiftçilik yapan 21 yaşındaki Doğan, yaşadığı zararın boyutunu ve tarım sektöründe gelinen noktayı çarpıcı sözlerle anlattı.
8 Ton Patates, 8 Dakikada Tükendi
Ayrancı Köyü’nde yaklaşık 100 dekarlık alanda patates üretimi yapan Sergen Doğan, hasadın ardından fiyatların beklentisinin çok altında olduğunu görünce farklı bir karar aldı. Marketler ve hal esnafı kilosuna 5 lira teklif edince, “Bu kadar emeğe bu fiyat reva değil” diyerek traktörüne yüklediği 8 ton patatesi Suluova şehir merkezine götürdü.
Burada vatandaşlara ücretsiz dağıtım yapan Doğan’ın patatesleri, yoğun ilgi nedeniyle yalnızca 8 dakikada tükendi. O anlara tanık olanlar, genç çiftçinin duyarlılığını takdir etti.
“Mahsulümün Değerinin Olmadığını Göstermek İstedim”
Samsun 19 Mayıs Üniversitesi Tarım Makineleri Bölümü mezunu olan Sergen Doğan, çocukluğundan beri ailesiyle birlikte çiftçilik yaptığını, son 7 yıldır ise işi tek başına sürdürdüğünü belirtti.
Patates fiyatları konusunda yaşadıkları sıkıntıyı şu sözlerle dile getirdi:
“100 dekar patates ekmiştik. Hasat zamanı geldiğinde, alıcı bulamadık. Kilosu iri olan patates 7 liradan, küçüğü 5 liradan teklif ediliyordu. Ancak bu fiyatlar maliyeti bile karşılamıyor. 2 lira çuval maliyeti var, geriye sadece 1 lira kalıyor. Emeğimizin karşılığını alamıyoruz. Bu nedenle mahsulümün değerinin olmadığını göstermek için bedava dağıttım.”
Maliyet – Gelir Dengesizliği Çiftçiyi Zorluyor
Patates üretiminde yalnızca ekim maliyetleri değil, gübre, ilaçlama, işçilik, yakıt ve sulama masrafları da önemli bir yük oluşturuyor. Doğan’ın verdiği rakamlara göre, 100 dekarlık patates ekiminde yaklaşık 30 bin lira masraf yapılıyor. Ancak mevcut patates fiyatları ile bu maliyetin karşılanması mümkün değil.
5 ton patatesin satışından elde edilen gelir sadece 5 bin lira civarında. Bu durumda üretici 25 bin lira zarara giriyor. Doğan’ın bu yıl patates üretiminden yaşadığı toplam zarar 2,5 ila 3 milyon lira arasında.
Tarımda Umut Tükeniyor
Doğan, yaşadığı zararın gelecek planlarını doğrudan etkilediğini belirtiyor. Önümüzdeki yıl patates ekmeyi ciddi şekilde düşünmediğini ifade eden genç çiftçi, durumu şu sözlerle özetliyor:
“Eğer önümüzdeki yıl da aynı şekilde zarar edersem bu işten çıkmam gerekecek. Belki patates ekmeyi tamamen bırakacağım. Zaten küçük çiftçi yavaş yavaş bitiyor. Gençler bu işe adım atmadan önce iyi düşünsünler. Tarım sektörü şeffaf ve sürdürülebilir olmazsa işler daha da karanlık hale gelecek.”
Patates Fiyatları Neden Bu Kadar Düşük?
Patates fiyatlarındaki düşüşün birçok sebebi var. Tarım uzmanları, özellikle üretim fazlası, ithalat politikaları, yüksek girdi maliyetleri ve depolama sorunlarının fiyatları baskıladığını belirtiyor.
Ayrıca, bazı dönemlerde tüketim miktarının düşmesi ve pazarlama kanallarındaki aksaklıklar da çiftçinin ürününü değerinde satamamasına yol açıyor. Hal zincirlerinde üreticiden tüketiciye ulaşan fiyat farkı ise çiftçinin kazancını daha da azaltıyor.
Patates Fiyatları Sadece Bir Sorunun Habercisi
Suluova’da yaşanan bu olay, yalnızca patates fiyatları sorununun değil, genel tarım politikalarının da sorgulanması gerektiğinin bir göstergesi. Sergen Doğan’ın ücretsiz patates dağıtımı, hem bir protesto hem de topluma bir mesaj niteliğinde.
Eğer üretici emeğinin karşılığını alamazsa, tarımda sürdürülebilirlik mümkün olmayacak. Bu da gelecekte hem fiyatların daha da artmasına hem de ürün çeşitliliğinin azalmasına yol açabilir.
Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
1. Patates fiyatları neden bu kadar düşük?
Üretim fazlası, ithalat politikaları, yüksek girdi maliyetleri ve pazarlama sorunları fiyatları baskılıyor.
2. Çiftçiler bu durumda ne yapabilir?
Kooperatifleşme, doğrudan satış kanalları ve devlet destekleriyle zarar riskini azaltabilirler.
3. Patates fiyatları ne zaman yükselir?
Talep ve arz dengesi sağlandığında, depolama ve pazarlama koşulları iyileştirildiğinde fiyatların yükselmesi mümkün olabilir.
💬 Siz bu konuda ne düşünüyorsunuz? Patates fiyatları çiftçiye hak ettiği kazancı sağlıyor mu? Yorumlarda görüşlerinizi paylaşın.