Washington’da tarihe geçen bir gün yaşandı. ABD Başkanı Donald Trump’ın ev sahipliğinde Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ve Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan, 35 yılı aşkın süredir devam eden çatışmalara son verecek tarihi bir barış anlaşmasına imza attı. Beyaz Saray’da düzenlenen üçlü zirve, sadece iki ülke arasındaki ilişkileri değil, tüm Kafkasya’nın geleceğini şekillendirecek nitelikte.
Tarihi Zirvenin Arka Planı
Azerbaycan ile Ermenistan arasındaki ilişkiler, 2. Karabağ Savaşı sonrasında da gerginliğini korudu. 10 Kasım 2020’de imzalanan ateşkesin ardından taraflar arasında zaman zaman sınır çatışmaları yaşandı. Beş yıldır süren müzakere trafiği, nihayet ABD’nin devreye girmesi ile somut bir barış yol haritasına dönüştü.
Beyaz Saray Sözcü Yardımcısı Anna Kelly, anlaşmayı “barışa giden süreçte bir yol haritası” olarak nitelendirdi. Bu açıklama, tarafların yalnızca ateşkesi değil, kalıcı diplomatik ve ticari ilişkileri hedeflediğini gösteriyor.
Trump’ın Açıklamaları
Ancak ABD’nin sahip olduğu bir silah, tüm dengeleri değiştirebilir: GBU-57A/B Massive Ordnance Penetrator (MOP). Bu devasa sığınak delici bomba, henüz Read more
Trump ve Netanyahu'nun anlaşmasıyla Gazze'de savaşın sonlandırılması ve yeni bir yönetim modelinin devreye alınması planlanıyor. Gazze İçin Yeni Dönem: Trump Read more
ABD Başkanı Donald Trump, imza töreninde yaptığı konuşmada sert fakat iddialı ifadeler kullandı:
“Tam 35 yıl boyunca savaştılar ve şimdi dost oldular… Bu tarihi barış zirvesi için herkesi Beyaz Saray’da ağırlamak büyük bir onur. Ermenistan ile Azerbaycan savaşı sonsuza kadar bitirmeye karar verdi.”
Trump, anlaşmanın maddeleri arasında şunların öne çıktığını söyledi:
- Çatışmaların tamamen durdurulması
- Ticari ve diplomatik ilişkilerin başlatılması
- Toprak bütünlüğüne karşılıklı saygı
- Azerbaycan’a yönelik savunma yaptırımlarının kaldırılması
Ayrıca kendine has üslubuyla “Bütün dünya alevler içindeydi ama ben geldim ve 6 ay içinde bunu söndürdüm” diyerek sürecin hızına dikkat çekti.
Aliyev ve Paşinyan’dan Mesajlar
Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, anlaşmayı “Kafkaslar’da barışı tesis eden tarihi bir adım” olarak nitelendirdi.
“Bu sadece bizim için değil, tüm bölge için muazzam fırsatlar yaratacak. Bağımsız olduktan 1 yıl sonra bize uygulanan kısıtlamaları 33 yıl sonra kaldırdınız, teşekkür ediyoruz.”
Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan ise süreci “iki ülke arasında yeni bir tarihin temeli” olarak değerlendirdi. Paşinyan’a göre bu anlaşma, sadece diplomatik ilişkileri değil, halklar arasındaki güveni de yeniden inşa edecek.
Anlaşmanın Maddeleri ve Yol Haritası
Beyaz Saray’da imzalanan üçlü mutabakat, tarafların önümüzdeki aylarda atacağı adımları netleştiriyor:
- Kalıcı Ateşkes: Tüm sınır bölgelerinde çatışmaların durdurulması.
- Diplomatik İlişkiler: Karşılıklı büyükelçilik açılması ve resmi temasların başlatılması.
- Ticaret ve Ulaşım: Sınır kapılarının açılması, doğrudan ticaretin başlaması.
- Savunma Yaptırımlarının Kaldırılması: Özellikle Azerbaycan üzerindeki 33 yıllık kısıtlamaların sona erdirilmesi.
- Toprak Bütünlüğü İlkesi: Tarafların birbirinin egemenliğine saygı göstermesi.
Bölgesel ve Küresel Yansımalar
Bu anlaşma, yalnızca iki ülke arasında değil, tüm bölge dengelerinde önemli değişikliklere yol açabilir. Türkiye, Rusya, İran ve AB gibi aktörler, Kafkasya’daki istikrara doğrudan ilgi duyuyor.
Kalıcı barış, enerji projelerinden ulaştırma koridorlarına kadar pek çok alanda yeni iş birliklerinin önünü açabilir. Ancak uzmanlara göre, anlaşmanın sahada nasıl uygulanacağı ve provokasyonlara karşı nasıl korunacağı kritik olacak.
Yeni Bir Sayfa
Washington’daki imza töreni, Azerbaycan ve Ermenistan arasında onlarca yıllık husumetin ardından yeni bir sayfa açtı. Elbette barış süreci zorluklar barındırıyor, ancak atılan adım, hem diplomatik hem de ekonomik anlamda tarihi bir fırsat sunuyor.
Sıkça Sorulan Sorular
1. Anlaşma kalıcı mı?
Anlaşma, kalıcı barış hedefliyor ancak uygulanması tarafların taahhütlerine ve uluslararası garantörlere bağlı.
2. Savunma yaptırımları neden kaldırıldı?
Azerbaycan’a yönelik 33 yıl önce getirilen yaptırımlar, barış anlaşmasıyla birlikte kaldırıldı. Bu, hem savunma hem de ticaret alanında yeni bir dönem başlatacak.
3. Türkiye bu süreçte rol aldı mı?
Resmi metinlerde Türkiye’nin adı geçmese de Ankara, barış sürecini desteklediğini defalarca açıkladı.
💬 Sizce Azerbaycan–Ermenistan barışı bölgede kalıcı istikrar sağlar mı? Görüşlerinizi yorumlarda paylaşın.
